Als Limburgers elkaar ontmoeten, dan zeggen ze ‘Enne?!’ En daar zit alles in. ‘Enne, hoe is het?’ Soms luidt het antwoord: ‘Auch enne..’. Dan weet je dat het goed zit. Maar: ‘Enne?!’ kan ook een uitnodiging zijn elkaar eens diep in de ogen te kijken en te bevragen hoe het er werkelijk mee staat.
Al vóór het jaar 2000 heeft het Bisdom Roermond verschillende opeenvolgende nota’s aangereikt, waarin de vermoedelijke contouren van de Limburgse kerk in de nabije toekomst geschilderd werden. Die nota’s culmineerden in de Blauwdruk 2020, waarin op verschillende punten heldere beleidslijnen werden uitgezet. Het is nu 2020. ‘Enne?!’ Met ‘Auch enne…’ komen we nu natuurlijk niet verder. Maar wel met elkaar diep in de ogen te kijken en met elkaar te bezien wat er feitelijk al dan niet van terecht gekomen is… en wat we van elkaar mogen verwachten.
Wat stond er in?
De opeenvolgende nota’s waren zeer omvangrijk en ze zijn in alle mogelijke gremia uitputtend besproken, zowel op bisdomniveau als in de dekenaten en parochies. In alle nota’s en in de Blauwdruk was het gekoppelde begrippenpaar steeds leidend: herstructurering en revitalisering. Herstructurering had geen andere intentie dan ten dienste te staan van revitalisering. Om een en ander mogelijk te maken, werd ingezet op clustering en federatievorming. In de Blauwdruk zijn daartoe duidelijke lijnen getrokken wie met wie bedoeld was te clusteren of een federatie te vormen. Daar zijn ook heldere termijnen aan gesteld: uiterlijk 2015 zouden de clusters geformeerd zijn, waarna er nog tot 2020 de tijd gegeven werd om tot een federatie te komen. Het benoemingenbeleid van zowel pastorale krachten alsook van kerkmeesters zou daarop gevoerd worden.
Waar staan we nu?
Het bisdom heeft veel aan de parochies zelf overgelaten, doorgaans aangestuurd door de dekenaten. Op sommige plaatsen is inderdaad de beoogde federatie tot stand gebracht en werken pastorale teams voor een groter gebied. Op veel plaatsen is de clustering gerealiseerd, maar heeft men geen vervolgstappen meer gezet. Op een enkele plaats is ondanks herhaald aandringen niets gebeurd in deze richting. Meermaals is aangegeven dat men in deze sturing vanuit het bisdom gemist heeft of als te zwak heeft ervaren. En in veel van de pastorale beleidsplannen die de laatste jaren door parochies zijn geschreven, op verzoek van het bisdom, is te lezen dat men graag beter aangestuurd dan wel bijgestuurd wilde worden.
Met ‘Auch enne…’ komen we niet verder. Wel met elkaar diep in de ogen kijken en bezien wat er feitelijk van de samenwerking terecht gekomen is...
Nu het tijdsbestek van de Blauwdruk 2020 ten einde loopt, is het tijd de balans op te maken. Parochies hebben twintig jaar de kans gekregen zelf te zoeken naar werkbare situaties voor de toekomst, waarbij de Blauwdruk leidend zou moeten zijn. Veel is gelukt. Het is niet zonder meer te verwachten dat parochies die op dit moment er niet in geslaagd zijn de gevraagde ontwikkelingen mee te maken en zelf stappen te zetten, daar in de nabije toekomst wel toe in staat zullen zijn.
De laatste tien jaren is veel veranderd. Het cijfermateriaal en de statistieken laten zien dat ingrijpen geboden is. Kerkbetrokkenheid, uitgedrukt in kerkbezoek en sacramentenbedieningen neemt zienderogen af en ook financieel zijn er serieuze zorgen. De insteek van het bisdom was dat herstructurering nodig was om tot revitalisering te komen. Er zijn geen redenen nu deze beleidslijn van inmiddels lang geleden te herzien. Integendeel.
En noe dan?!
Het verdere traject van herstructurering en revitalisering wordt door twee commissies ter hand genomen.
Hulpbisschop Mgr. Everard de Jong geeft leiding aan een voortzetting van het Team Parochievernieuwing, dat eerder namens het bisdom aan de parochies gevraagd heeft naar pastorale meerjarenbeleidsplannen; een veertigtal clusters of federaties heeft daaraan gehoor gegeven. Nu is het tijd samen met deze en andere parochies daar verder invulling aan te geven.
Vicaris-generaal Mgr. René Maessen geeft leiding aan de commissie Herstructurering.
Wat de herstructurering betreft, kan het volgende gezegd worden. Dit jaar loopt de Blauwdruk 2020 ten einde. Daarmee komt een einde aan een lange en intensieve periode van voorbereiden op en toeleven naar. In 2021 moet een en ander gerealiseerd zijn. De in de Blauwdruk aangeven federaties blijven normerend; waar modificatie nodig is (gebleken), wordt dat in overleg met de dekens aangepast. Daartoe worden deze op korte termijn uitgenodigd bij de commissie. Van deze gesprekken wordt een verslag gestuurd naar de betreffende kerkbesturen. In de loop van 2021 zijn alle clusters overgestapt naar een federatie: één pastoraal team, één kerkbestuur, één jaarrekening (eventueel met vooralsnog gescheiden afdelingen). Pastoors en benoemde kerkmeester worden geacht daar onverkort aan te voldoen. Met pastoors die er op dit moment vooralsnog met hun kerkbesturen niet in geslaagd zijn het beoogde cluster te formeren en door te voeren, worden na de zomer gesprekken gevoerd om door te nemen hoe een en ander alsnog gerealiseerd dient te worden. Met onmiddellijke ingang worden geen kerkmeesters meer benoemd anders dan voor de beoogde federatie.
Stap verder
Een verdere stap die voor menig federatie aantrekkelijk kan zijn, is fusie. Daarbij dient gezegd te worden dat het bisdom er niet op uit is alle federaties tot fusie te dwingen. In overleg met clusters die daar aan toe zijn, kan op korte termijn een en ander gerealiseerd worden. Veelal gaat het daarbij om parochies die enkel nog op papier zijn blijven bestaan, maar al lang deel uitmaken van een gegrond samenwerkingsverband, dan wel parochies waar de samenwerking in federatieverband zo goed loopt dat er geen of nauwelijks bezwaren zijn tegen een fusie.
Het bisdom poogt langs deze weg een inhaalslag te maken, waarbij alle zinvolle argumenten die keer op keer opgesomd zijn in de nota’s om als parochies samen te werken, nu ook formeel geëffectueerd worden; ook op die plaatsen waar het om welke reden dan ook vooralsnog niet of nauwelijks gelukt is en waardoor parochies beter in staat zijn de kerk van de toekomst mogelijk te maken. Uiteindelijk zal ons dit de kans geven om de beschikbare krachten in te zetten voor de opbouw van een vreugdevolle geloofsgemeenschap, waarin we vierend, lerend en zorgend Christus aanwezigheid in ons midden mogen ervaren.
Commissie Herstructurering
Kent u in uw parochies mensen die geïnteresseerd zijn in hun geloof en daar meer van zouden willen weten? Voor hun eigen vorming, om als vrijwilliger of misschien wel als pastoraal werker in een parochie, zorgcentrum of op een school aan de slag te gaan? In september start er een nieuw studiejaar aan het Theologisch Instituut Rolduc.
Naast de bekende opleiding tot priester of diaken kent Rolduc ook diverse mogelijkheden voor leken om zich verder in theologie en pastoraat te verdiepen. Het Theologisch Instituut is een weekendopleiding op HBO-niveau, die een volwaardige studie en diverse losse cursussen aanbiedt. Interesse? Meld je aan en ga eens praten over de mogelijkheden.
Neem contact op met rector Lambert Hendriks, telefoon: 045-5466810 of stuur een e-mail. Kijk voor meer informatie op www.rolduc.nl
In deze coronatijd lopen ook parochies veel inkomsten mis. Daarom wordt er deze maanden een extra Actie Kerkbalans gehouden. Alle parochies hebben daarover onlangs bericht ontvangen.
Onder het motto ‘Omzien naar elkaar’ is er vanuit de landelijke organisatie van Kerkbalans een extra fondswervingsactie op touw gezet om de lokale kerken en parochies te ondersteunen. Om alle positieve initiatieven op pastoraal en diaconaal gebied ook in coronatijd mogelijk te houden, wordt de parochianen om een extra bijdrage gevraagd.
Het idee is dat elke parochiaan met een extra gift bijdraagt aan het ‘omzien naar anderen’ in de parochie. "Zoals we met ons geloof en onze beschikbare talenten bijdragen aan het leven van de Kerk, is het tevens onze roeping om van onze financiële middelen te delen met de gemeenschap van de Kerk,” zegt bisschop Hans van den Hende, de voorzitter van de Nederlandse Bisschoppenconferentie. “De Actie Kerkbalans nodigt ons daartoe uit. Alleen samen kunnen we in kracht van de Heilige Geest het werk van de Kerk volbrengen.”
Voor parochies is een communicatiepakket van de Actie Kerkbalans beschikbaar met berichten voor website, paochieblad, social media en online vieringen. Met deze kant en klare materialen kunnen zij een beroep doen op de parochianen. “We willen de parochies hiermee steunen,” zegt woordvoerster Anna Kruse van Kerkbalans. “We hopen dat parochianen royaal bijdragen, zodat kerken in de ‘anderhalve-meter-samenleving’ kunnen blijven doen waar ze goed in zijn: omzien naar elkaar!”
Zo’n tachtig procent van de parochies in het bisdom Roermond heeft de jaarrekening over 2019 niet op tijd ingeleverd. Van de 220 jaarrekeningen die jaarlijks bij het bisdom ingediend moeten worden, waren er half juni nog geen veertig ontvangen. Dat betekent dat de overige parochies een groot risico lopen hun ANBI-status kwijt te raken, omdat de jaarrekeningen vóór 1 juli op de speciale ANBI-website gepubliceerd moeten zijn. Op dit moment hebben negen parochies in Limburg die status daadwerkelijk verloren.
Die ANBI-status voor parochies is van belang voor zowel de parochianen als de parochies zelf. De status biedt namelijk fiscale voordelen voor iedereen die een gift aan de parochies doet (bijvoorbeeld via de maandelijkse kerkbijdrage), maar ook voor de parochie als ontvanger van de gift. Parochies hebben er dus alle belang bij om die status te behouden.
Algemeen econoom Frank Hamers van het bisdom wijst erop dat de Belastingdienst steeds strenger controleert op het correct naleven van de ANBI-regels. Deze houden onder andere in dat het bisdom de jaarcijfers van parochies vóór 1 juli op een speciale website moet hebben gepubliceerd. “Dat betekent dat de parochies de jaarrekeningen ruim voor 1 juli bij ons moeten hebben aangeleverd, anders krijgen we dat niet op tijd verwerkt.” Gezien het feit dat dit jaar nog meer parochies hun stukken niet op tijd zullen hebben aangeleverd, is de kans groot dat meer parochies hun ANBI-status moeten inleveren. Hamers doet daarom een dringend beroep op de parochies om hun jaarstukken zo snel mogelijk aan te leveren.
Het landelijk initiatief ‘De Missionaire Parochie’ biedt deze week twee webinars aan over parochievernieuwing. Vrijdag 22 juni gaat het over leiderschap in de parochie en op maandag 22 juni over de missionaire opdracht van de parochie in coronatijd.
De spreker tijdens beide webinars is father James Mallon, de schrijver van het boek ‘Als God renoveert’ over parochievernieuwing in deze tijd. Mallon heeft een methode ontwikkelt om in een geseculariseerde samenleving toch een actieve parochie op poten te zetten.
Een webinar is een seminar of symposium via internet. Deelnemers krijgen toegang tot een bepaalde website, waarop de inleider in een live videoverbinding te zien is. Deelnemers kunnen meestal via een reactiemogelijkheid ook vragen stellen. Vragen kunnen eventueel ook al op het moment van inschrijving worden doorgegeven. De webinars worden gehouden in het Engels, met vertaling naar het Nederlands voor wie dat wenst.
De webinars zijn bedoeld als alternatief voor de tweedaagse landelijke conferentie De Missionaire Parochie. Deze zou in maart worden gehouden, maar kon vanwege corona niet doorgaan. Er hadden zich binnen enkele weken zo’n duizend deelnemers aangemeld. Er was een nieuwe datum dit najaar geprikt, maar inmiddels is het congres opnieuw uitgesteld. Het is de bedoeling dat die conferentie volgend jaar alsnog doorgaat. Deelname aan het webinar is gratis.
Bisschop Harrie Smeets heeft de volgende personen een nieuwe benoeming aangeboden en/of eervol ontslag verleend:
Bisdom
De hoogeerwaarde heer mgr. drs. Dré Franssen heeft met ingang van 4 juni eervol ontslagen gekregen als vicaris voor de zorg voor zieke en rustende priesters en diakens van en in het bisdom Roermond. Mgr. Franssen heeft zijn taken neergelegd in verband met het bereiken van de 80-jarige leeftijd. Hij is zeven jaar vicaris van het bisdom Roermond geweest. Vóór die tijd was hij vele jaren actief in het parochiepastoraat en als ziekenhuispastor.
Dekenaat Kerkrade
De eerwaarde heer Math Cuvelier is met ingang van 22 mei benoemd tot diaken-assistent van de parochies O.-L.-Vrouw van Lourdes (Gracht) en O.-L.-Vrouw van Altijddurende Bijstand (Heilust) in Kekrade-West. Hij behoudt daarnaast zijn overige taken in de parochies H. Jozef (Kaalheide), O.-L.-Vrouw Onbevlekt Ontvangen (Terwinselen) en H. Martinus (Spekholzerheide) in het zelfde stadsdeel van Kerkrade.
Dekenaat Maastricht
De weleerwaarde heer Pawel Zelazny is met ingang van 6 juni, de dag waarop hij tot priester werd gewijd, benoemd tot kapelaan van de parochies St.-Petrus’ Banden (Heer), HH. Monulfus en Gondulfus (De Heeg), H. Michael (Heugem), H. Antonius van Padua (Scharn) en H. Walburgis (Amby) in Maastricht-Oost. Kapelaan Zelazny was al als diaken in dit samenwerkingsverband actief.
Op Tweede Pinksterdag is geheel onverwacht thuis in Kessel emeritus-pastoor Louis Verhaag c.s.s.p. overleden. Hoewel hij officieel met emeritaat was, was hij nog steeds actief als parochieherder van Kessel en Kessel-Eik.
Pastoor Louis Verhaag werd op 26 augustus 1937 in Sevenum geboren. Na toetreding tot de congregatie van de H. Geest vertrok hij als broeder-timmerman naar Kameroen. Hij keerde terug naar Europa om alsnog priester te worden. Zijn priesterwijding vond plaats op 12 juli 1981 in Sevenum. Vervolgens werd hij weer uitgezonden naar Kameroen.
Na 27 jaar missiewerk verliet Verhaag dit Afrikaanse land definitief “om plaats te maken voor inlandse priesters”, zoals hij zelf zei. Met ingang van 10 mei 1997 werd hij benoemd tot pastoor van de parochie O.-L.-V. Geboorte in Kessel en met ingang van 1 september 1998 werd hij tevens benoemd tot pastoor van de parochie Maria Onbevlekt Ontvangen in Kessel-Eik.
In het kader van de parochiesamenwerking in het dekenaat Horst trad hij op 1 januari 2015 terug als pastoor van deze parochies en werd hij benoemd tot assistent van deze beide parochies. Door de coronamaatregelen heeft de begrafenis op zaterdag 6 juni in besloten kring plaatsgevonden.
“Goed luisteren en mensen in hun waarde laten.” Dat waren voor vicaris André Franssen de belangrijkste instrumenten, waarmee hij de afgelopen zeven jaar op pad ging om namens de bisschop oude en zieke priesters en diakens in het bisdom te bezoeken. Omdat hij dit voorjaar 80 is geworden, heeft hij zijn taak onlangs neergelegd.
Geheel in lijn met zijn karakter, heeft Franssen begin juni tijdens een vergadering van de bisdomstaf op bescheiden wijze afscheid genomen van het bisdom Roermond. Sinds 2013 was de voormalig ziekenhuispastor en oud-deken van Venlo actief als bisschoppelijk vicaris, met als speciale opdracht de zorg voor rustende en zieke priesters en diakens. “Toenmalig bisschop Wiertz had mij gevraagd om namens hem de emeriti te bezoeken,” vertelt Franssen in zijn knusse bungalow in Cadier en Keer. Bij zijn aantreden heeft bisschop Smeets me gevraagd daar nog een tijdje meer door te gaan.”
Waaruit bestond uw werk?
“Er was een lijst met zo’n 180 namen van emeriti-priesters en -diakens. Die ben ik in de loop van de jaren bijna allemaal gaan opzoeken, sommige zelfs heel regelmatig. Als je dat serieus wilt doen, ben je daar gemiddeld twee dagen per week mee bezig. Meestal probeerde ik de afspraken zo te plannen, dat ik op een dag drie of vier bezoeken in dezelfde regio kon afleggen. Daarnaast was ik ook namens de bisschop bij uitvaarten van priesters en diakens aanwezig. Als vicaris was ik lid van de bisdomstaf, dus de agenda liep goed vol.”
Hoe verliep zo’n huisbezoek?
“Sommige priesters waren heel open en vertelden me hun hele levensverhaal. Bij anderen moest ik wat meer vragen stellen om het gesprek op gang te brengen. Ik informeerde altijd: waar heb je in je werk als priester of diaken plezier aan beleefd? Wat heeft je voldoening gegeven? Maar ook: hoe vul je je tijd nu in? Ik vind het heel belangrijk dat collega’s hun verhaal kwijt kunnen. Het werden meestal persoonlijke gesprekken. Ook moeilijkheden die ze waren tegengekomen, kwamen ter sprake. Ik heb geprobeerd niet over mensen te oordelen, maar iedereen in z’n waarde te laten. Als iemand veel kritiek op het bisdom had, nodigde ik hem uit om het op te schrijven of om een brief naar de bisschop te sturen.”
Hoe reageerden priesters als u kwam?
“Ik was overal van harte welkom. Zelf ben ik al 55 jaar als priester actief, dus de meeste emeriti kende ik al. Zij beschouwden mij als een van hen. Degenen die ik niet kende, zagen mij als een collega die belangstelling toonde. Slechts een enkeling had geen behoefte aan zo’n gesprek.”
U hoefde niet de zorg of de woonruimte voor emeriti te regelen?
“Een heel enkele keer heb ik dat wel gedaan, als er niemand anders was om dat te doen. Maar meestal bekommert de familie zich om dat soort zaken. Met mij spraken de priesters vaak over de zaken waarover ze met hun familie moeilijk kunnen praten. Het gevoel geen bijdrage aan de pastoraal meer te kunnen leveren bijvoorbeeld. En de angst om te vereenzamen.”
Zijn veel gepensioneerde priesters eenzaam?
“Dat is heel wisselend. Er zijn er zeker die eenzaam zijn en anderen die daar helemaal geen last van hebben. Ik heb wel gemerkt dat nogal wat collega’s bang zijn voor een zwart gat als ze stoppen met hun werk in de parochie. Dat is voor sommigen een reden om door te werken, ook als het misschien beter zou zijn om een stap terug te doen. Ze vragen zich dan af: wie ben ik nog als ik stop? Of: waar kom ik dan terecht. Heel menselijke vragen.”
Stel je voor dat je met pensioen of emeritaat gaat en je voormalige werkgever zou nooit meer iets van zich laten horen. Dat zou toch heel erg zijn?
U heeft jarenlang als geestelijk verzorger in het ziekenhuis gewerkt. Kwam die ervaring u bij dit soort gesprekken van pas?
“Zeker. Als ziekenhuispastor moet je goed kunnen luisteren. Luisteren is de kern van de zaak. En open vragen stellen. Toen ik een paar jaar priester was, heb ik aanvullende opleidingen gevolgd over onder andere het voeren van pastorale gesprekken. Mijn afstudeerscriptie had als titel ‘Huisbezoek als ontmoeting’. Tijdens sessies klinisch-pastorale vorming ging het over het leren inzien hoe een gesprek verloopt, het aanvoelen wanneer mensen ergens mee zitten, maar dat niet kunnen of durven benoemen. Waarom begint iemand steeds over hetzelfde onderwerp? Dat is meestal een teken dat hem iets dwarszit. Ziekenpastoraat is een eigen vakgebied. Ik geef daar zelf ook regelmatig cursussen over. Mensen die ziek zijn, ontdekken dat hun lichaam niet meer wil wat zij willen en dat haalt hen uit hun gewone doen. Daar moet je als luisteraar alert op zijn. Als je echt naar iemand luistert, gaat er in je hoofd als het ware een soort bandje meelopen. Je registreert dan ook hoe de ander kijkt of reageert. Het kan helpen om je gesprekspartner daar ook iets van terug te geven. Soms zelfs uit te dagen: Waarom zeg je dit? Waarom reageer je zo? Emoties zijn vaak de motor van een gesprek. Maar die maken zo’n gesprek wel intensief.”
Is het belangrijk dat er iemand is die namens de bisschop dit werk doet?
“Heel belangrijk. Stel je voor dat je met pensioen of emeritaat gaat en je voormalige werkgever zou nooit meer iets van zich laten horen. Dat zou toch heel erg zijn? Priesters en diakens hebben jarenlang dienstwerk voor de Kerk verricht. Als dat wegvalt, is dat een gemis. Het is heel lastig om daar met parochianen over te praten, want voor hen ben je toch de functionaris van de kerk. Dan is het fijn als er een collega is, bij wie je je verhaal kunt doen.”
Was er een verschil tussen de gesprekken met priesters of diakens?
“Niet wezenlijk. Bij diakens heb je soms ook te maken met de echtgenote. Diakens hebben vaak ook kinderen en kleinkinderen. Daar vertellen ze graag over. Maar ik vraag ook waarom ze diaken zijn geworden? Dan volgt er toch een zelfde soort gesprek als met priesters. Over hun roeping, over wat het voor hen betekent, over wat het met hen doet om diaken te zijn.”
Hoe vond u het zelf om dit werk te doen?
“Het is fijn als je merkt dat iemand je in vertrouwen neemt en dingen met je wil delen. Collega’s voelen in zo’n gesprek ook erkend en gewaardeerd. Dat heeft me zelf ook energie gegeven. Het waren voor mij leerzame gesprekken, waarin ik mezelf ben tegengekomen. Soms hoorde ik een priester iets vertellen, waarvan ik dacht: inderdaad, dat kan mij ook overkomen.”
Nu gaat u echt met emeritaat?
“Nog niet helemaal. Ik assisteer nog in de parochies van Eys, Nijs- en Wahlwiller. Dus elk weekeinde ben ik nog actief in parochies. Het is fijn om dat contact te hebben.”
Komt uw opvolger u straks ook opzoeken?
“Haha! Hij is van harte welkom.”
Het is nog niet bekend wie vicaris Franssen opvolgt. Zolang er nog geen opvolger benoemd is, blijft vicaris Franssen de portefeuille waarnemen.
In de Sint-Christoffelkathedraal in Roermond is Paweł Żelazny zaterdag 6 juni tot priester gewijd.
Het was een bijzondere viering, omdat er vanwege de coronamaatregelen maar heel weinig mensen bij aanwezig mochten zijn.
Op woendsag 17 juni werd in India Taison Titus tot priester gewijd.
Ook deze wijding was bijzonder, want uitgesteld vanwege corona.
Beide vieringen werden live op internet gestreamd
Bekijk fotoreportage van wijding in roermond Bekijk livestream van wijding in Roermond
Afgelopen zondag 14 juni mocht weer de communie worden uitgereikt, zij het met beperkingen. Deken Ed Smeets van Venray merkte een groot verlangen naar de eucharistie. “De mensen hebben lang niet kunnen gaan. Maar het ging prima. Het was erg mooi.” zegt hij in een reactie op de website katholiekleven.nl van de Nederlandse Bischoppenconferentie. Zijn collega-pastoor Marcel Dorssers van de Johannes XXIII-parochie in Berkel-Enschot reageert in hetzelfde artikel ook positief: “Mensen hebben er heel erg naar verlangd om de communie weer te mogen ontvangen.”
Sinds 1 juni worden in de Nederlandse kerken weer vieringen gehouden, zij het met beperkingen, waaronder een maximum aantal gelovigen van dertig. Met ingang van Sacramentszondag mag ook weer communie worden uitgereikt. Daarvoor zijn speciale schermen aangebracht en wordt een pincet gebruikt om de hostie op de hand te leggen. Dat is allemaal nog erg wennen. Zo bedacht pastoor Dorssers onderweg naar de kerk de pincetten vergeten te zijn. “Het zit nog niet in de routine, maar gelukkig was ik nog op tijd.”
“Het was erg fijn om de communie weer uit te kunnen reiken. De mensen hebben daar erg naar verlangd.” In zijn preek legde hij het accent op Sacramentsdag. “Ik heb de mensen uitgenodigd heel bewust te communie te gaan.” Dat is ook gebeurd. “Je kon merken dat de mensen blij waren.”
Het verlangen naar de eucharistie was ook voor deken Ed Smeets merkbaar. “We hadden zondag zelfs een eerste communicant. We hebben de kinderen die zich voorbereid hadden vrijgelaten om het uit te stellen tot september of het bij een eerdere gelegenheid te doen. Dus heeft Raf zondag zijn eerste communie gedaan. Hij wilde dat erg graag.” Daar kwam bij dat zijn moeder op de Intensive Care werkt, waar de inmiddels de gewone routine weer is opgepakt. “Dan maar beter nu, want je weet niet hoe het in september zal zijn”, aldus Smeets.
Omdat het aantal kerkgangers in Venray vrij hoog ligt, is het aantal vieringen gezien het beperkte maximum verhoogd. Door-de-weeks was er dagelijks een mis vanwege de zusters die er wonen. “We hebben de deur niet op slot gedaan. Alles is op een verantwoorde manier gegaan. Je kunt merken dat de mensen voorzichtig zijn. We hebben veel gedaan via de media met livestream en filmpjes. Ook hebben we veel gebeld en, met gepaste afstand, toch ook mensen bezocht als ze dat graag wilden.”
Voor pastoor Dorssers is het een hele vreemde situatie omdat hij per 1 mei in Berkel-Enschot werkt. Hij heeft door de omstandigheden nog geen gelegenheid gehad om kennis te maken met de parochianen. “Je ziet maar een paar gezichten en koffiedrinken na de mis is er ook niet bij. Voor je gevoel klopt het allemaal niet. Ik zing graag, maar ik mag alleen het gloria en het credo inzetten. Het is allemaal erg wennen, maar tegelijk zijn het ook stappen naar verdere normalisatie.” Zijn installatie is uitgesteld naar oktober. Dat geldt ook voor het officiële afscheid van zijn voorganger. Wat hij mooi vindt is dat gelovigen bij het reserveren elkaar de ruimte geven. “We moeten mensen teleurstellen, maar we proberen ze ook te helpen om te kijken of er in een van de andere kerken misschien nog plek is.”
Smeets merkte vooral bij jonge gezinnen een sterk “eucharistisch verlangen”. “De mensen hebben het kerkbezoek erg gemist. Tegelijkertijd is er veel begrip en nuchterheid.” Hij is ook niet bang dat de gewone kerkgangers niet terug zullen komen. “Maar drukker zal het ook niet worden.”
Bekijk uitgebreide fotoreportage op katholiekleven.nl
(c) Foto's: Ramon Mangold
‘Zingen bij afscheid & uitvaart’. Zo heet een voordracht die vicaris Ed Smeets voor Liturgie & Kerkmuziek op zaterdagmiddag 4 juli houdt. Hij gaat tijdens deze lezing in op oude en nieuwe uitvaartgezangen.
“Veel meer dan we kunnen denken en vermoeden, brengt het zingen van liederen troost en bemoediging op momenten dat de dood van een geliefde ons leven halt toeroept,” zegt Smeets. “Het ongeloof, de onmacht, het verdriet, het geloof in Gods aanwezigheid, het verrijzenisgeloof... het komt allemaal ter sprake in uitvaartliederen.” De lezing is bedoeld voor zangers en musici en voor allen die met afscheid & uitvaart bezig zijn en alle overige geïnteresseerden.
De lezing wordt gehouden in de Catharinakerk in Leunen (gemeente Venray) van 13.00 uur – 15.00 uur. Entree is gratis. Aanmelding gewenst:
Liturgievieringen met publiek zijn langzaam weer begonnen, maar er mag voorlopig nog niet gezongen worden. Niet door kerkgangers en zeker niet door koren. Dat heeft alles te maken met aerosolen. Dit zijn minuscuul kleine deeltjes die bij het zingen vrij kunnen komen en in de lucht blijven hangen en mogelijk het coronavirus kunnen verspreiden.
Hoesten en niezen zijn een belangrijke bron van verspreiding van het COVID19-virus. Daarbij komen kleine druppeltjes vrij die andere mensen kunnen besmetten. Vandaar die anderhalve meter afstand.
Maar bij aerosolen ligt dat een beetje anders. Deze komen niet alleen vrij bij niezen of hoesten, maar ook bij gewoon praten. Zeker als iemand hard praat of zingt. Aerosolen zijn gemiddeld 0,0005 millimeter groot en dus eigenlijk ontzettend klein. Omdat ze zo klein zijn, vallen ze niet direct naar beneden, maar blijven ze in de lucht zweven. Soms wel enkele minuten lang. Dus is de kans dat iemand ermee in aanraking komt ook veel groter.
Dit betekent dat zangers die in een koor bij elkaar staan voortdurend aerosolen produceren die blijven rondzweven. Dat vergroot het risico op verspreiding. Over de exacte relatie tussen aerosolen en verspreiding van corona zijn wetenschappers het niet helemaal eens, maar er zijn ook in Limburg voorbeelden van koren waar plotseling erg veel leden ziek werden.
Het protocol van de Nederlandse bisschoppenconferentie geeft daarom aan dat er voorlopig tijdens vieringen niet gezongen mag worden, hooguit door één cantor die op ruime afstand van de andere aanwezigen staat.
Door de coronacrisis zijn steeds meer parochies ertoe over gegaan om hun vieringen via internet uit te zenden. Bij deze zogeheten streamingdienst is het wel van belang om alert te blijven op de auteursrechten op de muziek/zang die tijdens de vieringen ten gehore worden gebracht.
De katholieke kerk heeft een contract met de auteursrechtenorganisatie BUMA voor de muziek in reguliere kerkdiensten. Maar dat contract is niet van toepassing op het streamen van vieringen via internet, tenzij deze via Youtube worden uitgezonden. Andere digitale kanalen worden niet door het contract afgedekt. Parochies die een ander kanaal gebruiken zouden daarvoor zelf een contract moeten met BUMA afsluiten.
De data van de bedevaarten naar Lourdes, Banneux, Rome en andere bedevaartoorden voor 2021 zijn bekend. Deze zijn te vinden op de website van het Huis voor de Pelgrim. Eerder werd besloten om alle reizen voor 2020 te annuleren.
Geen groepsbedevaarten naar Lourdes dus dit jaar. En ook in andere pelgrimsoorden zal het rustig blijven. Tal van internationale bedevaartorganisaties hebben vanwege de coronacrisis besloten om hun reizen voor dit jaar te annuleren. Dat geldt ook voor het Huis voor de Pelgrim in Maastricht.
Veel heiligdommen in het buitenland zijn gesloten of maar beperkt open. Bovendien gelden er heel veel beperkingen in kerken, tijdens het vervoer en in het normale contact tussen mensen, waardoor het zo goed als onmogelijk is om een groepsreis naar het buitenland te maken. Daar komt bij dat een groot deel van de pelgrims die deelnemen aan de reizen naar Banneux en Lourdes tot de risicogroep behoort.
De besturen van de Organisatie Limburgse Bedevaarten, de Nederlandse Lourdesbedevaart voor Zieken en Caritas Banneux Bisdom Roermond, die samenwerken in het Huis voor de Pelgrim, vinden het daarom verstandig om alle reizen van dit jaar te annuleren. Eerder waren al alle voorjaarsbedevaarten van dit jaar geschrapt. Alle pelgrims die al voor een bedevaart naar Lourdes of een andere bestemming komend najaar geboekt hadden, krijgen persoonlijk bericht over de afhandeling daarvan.
Hopelijk is het volgend jaar wel mogelijk om op de gebruikelijke wijze een bedevaart naar Lourdes, Rome, Israël of een ander bedevaartsoord te maken, zo laat de organisatie weten. De data van de bedevaarten van 2021 zijn inmiddels op de website van het Huis voor de Pelgrim gepubliceerd.
Vandaag viert de Kerk het hoogfeest van Sint-Jan: de geboorte van Johannes de Doper
Vandaag viert de Kerk het hoogfeest van de apostelen Petrus en Paulus.
Op deze 15e zondag door het jaar komt de televisiemis van de KRO weer vanuit de Sint-Jozefkerk in Waubach. Aanvang: 10.00 uur op NPO2.
Van maandag 13 juli tot en met vrijdag 21 augustus is de zomervakantie in Zuid-Nederland.