Kerkmuziek wordt gevarieerder

Hoe zal de kerkmuziek zich in de toekomst ontwikkelen? Die vraag heeft de Sint-Gregoriusvereniging (SGV) – de koepel van alle kerkkoren – in ons bisdom zich gesteld. Onlangs is een document gepubliceerd, waaruit blijkt dat kerkmuziek gevarieerder zal worden en dat de rol van de cantor steeds belangrijker wordt. Ook wordt in het document een oproep aan kerkbesturen en zangkoren gedaan om de kwaliteit van de kerkmuziek te verbeteren.  

Aanvankelijk was de SGV van plan om een nieuw meerjarenbeleidsplan te schrijven, maar toen brak corona uit. “Deze crisis had grote gevolgen voor de zangkoren,” zegt vicaris Ed Smeets voor Liturgie & Kerkmuziek en voorzitter van de SGV. “Veel koren zijn opgeheven of kleiner geworden. We hebben ons daarom niet gewaagd aan een uitgeschreven nieuw beleidsplan, maar willen met enkele lijnen een schets maken van wat wellicht mogelijk is.”

De eerste lijn die de SGV signaleert, is dat er een verschuiving plaatsvindt van koormuziek naar volkszang onder leiding van een cantor (= een voorzanger). Vicaris Smeets vindt dat op zichzelf geen verkeerde ontwikkeling. “Kerkmuziek is op de eerste plaats een muzikale invulling van de liturgie. Dat kan prima met een koor, maar er zijn ook heel veel andere mogelijkheden. De vierende gemeenschap zal steeds meer zelf gaan zingen, waarbij het koor een dienende rol heeft in het geheel. Wie zingt er dan? Iedereen. Én het koor.” Ook de afwisseling tussen koor en samenzang is volgens Smeets een verrijking voor de liturgische viering.

Nieuwe mogelijkheden
Wat de structuur van de koren betreft, verwoordt de SGV in het document nog eens dat kerkkoren in kerkrechtelijke zin gezien worden als een werkgroep van de parochie en onder verantwoordelijkheid van het kerkbestuur vallen. De SGV adviseert pastoors, kerkbesturen en afgevaardigden van de koren om met enige regelmaat te overleggen en daarbij ook naar de kwaliteit van de koren te durven kijken. “Als een koor niet meer representatief is en de liturgie niet meer op een acceptabele manier kan ondersteunen, is het verstandig om naar nieuwe mogelijkheden uit te zien,” zegt Smeets.

Dit zou samenvoeging of uitwisseling met andere koren uit de parochiefederatie kunnen zijn, maar bijvoorbeeld ook een betere scholing van de (vaak niet meer professioneel opgeleide) dirigent, de organist of de zangers. Of een aanpassing van het repertoire. Smeets: “Het is voor een koor beter om eenvoudiger werk goed te zingen, dan zich met veel pijn en moeite op een niet meer verantwoorde manier door ingewikkelde partituur heen te werken.”

Meer stijlen
De vicaris verwacht ook dat in de liturgie van de toekomst meer muziekstijlen in één viering door elkaar gebruikt gaan worden. “Steeds meer parochies hebben in het weekeinde nog maar één viering. Het ligt niet voor de hand om die ene viering alleen maar te vullen met gregoriaans of meerstemmige koorzang. Naast het koor zou dan bijvoorbeeld ook een groepje kinderen die begeleid worden op een gitaar iets kunnen zingen. Voor sommigen tast dit misschien de eenheid in stijl aan, maar het vergroot wel de betrokkenheid en actieve deelname van kerkgangers en dat is ook belangrijk. Het zit wezenlijk in de aard van de liturgie dat ook het volk actief kan deelnemen aan de zang.”

In het document van de SGV worden ook de rollen van de verschillende betrokkenen bij de kerkmuziek beschreven. Zo wordt over de dirigent gezegd dat deze niet alleen muzikaal geschoold moet zijn, maar ook de liturgie moet begrijpen. Hetzelfde geldt ook voor organisten. Tegelijkertijd wordt van kerkbesturen gevraagd dat zij zich verantwoordelijker gaan voelen voor de kerkmuziek en van tijd tot tijd functioneringsgesprekken met kerkmusici voeren. En van gastkoren en andere muziekgezelschappen wordt gevraagd om, wanneer ze te gast zijn in de liturgie, hier een verantwoorde muzikale en liturgische invulling aan te geven. “Vanuit missionair oogpunt zijn gastkoren heel belangrijk, want zij brengen mensen mee die anders misschien niet zo gauw in de kerk zouden komen,” aldus Smeets.

Nieuw materiaal
Op dit moment bestaat er in Limburg geen institutionele opleiding voor kerkmusici meer. Wel biedt de SGV cursussen op maat aan. Ook worden er regelmatig studiebijeenkomsten over een specifiek onderwerp gehouden. Daarnaast wil de SGV doorgaan met het uitgeven van nieuw zangmateriaal dat in parochies gebruikt kan worden. Zo is er enige tijd geleden de werkmap 'Ik Zing, want ik ben blij' met nieuwe eerste communieliedjes verschenen.

Ondanks de problemen die zich in parochies voordoen met betrekking tot vergrijzing van de koren, federatievorming en minder financiële middelen, is vicaris Smeets niet pessimistisch over de toekomst van de kerkmuziek. “We moeten leven met de onzekerheden die er zijn. Dat betekent het goede behouden, maar dingen durven loslaten als dat nodig is om nieuwe wegen in te slaan. Eén ding is zeker: we blijven zingen!”

Het volledige document is te downloaden via de website van de SGV. Het bestuur nodigt belanghebbenden uit het goed te lezen en er in de parochie en in koren mee aan de slag te gaan. Ook reacties op het document zijn van harte welkom. Vicaris Smeets nodigt met name de dekenaten uit om ervoor te zorgen dat de nota besproken wordt.

Download document reageer Bestel werkmap 'Ik zing'  

PDF download

Nieuws uit het bisdom

Kerken vrijgesteld van informatieplicht

Energiebesparingsplicht en rapportageplicht

Kerk Lauradorp aan eredienst onttrokken

Landgraafs kerk sinds 8 mei gesloten

Ineke Meulendijk nieuwe functionaris

Bij meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag

Wees alert op phishing en spoofing

Waarschuwing tegen internetcriminaliteit

Leuke activiteit ? Informeer het bisdom

Verzoek aan parochies

Zomereditie magazine De Sleutel is uit

Bestel proefnummer of neem abonnement

Nieuwe medewerker voor religieuze kunst

Lennart Willems werkt bij bisdom

Benoemingen in het bisdom Roermond

Pastorale benoemingen juni 2023

Reli-zoekrubriek Vraag & aanbod

Wie kan helpen?

Weer conferentie Missionarie Parochie op 6 april 2024

Volgend jaar wordt er weer een landelijke conferentie Missionaire Parochie gehouden. Deze vindt plaats op 6 april. Op deze zaterdag na Pasen zijn alle belangstellenden welkom in De Basiliek in Veenendaal. Daar wordt opnieuw een waardevol programma voorbereid voor mensen die (verdere) stappen willen zetten op weg naar een missionaire parochie.

Dit jaar was er op 25 maart in Veenendaal ook al een eendaagse conferentie georganiseerd over de Missionaire Parochie. Dit werd een bruisende, drukbezochte dag waar meer dan 700 katholieken uit het hele land bijeen waren. Onder hen ook vertegenwoordigers van het bisdom Roermond en diverse parochies uit Limburg. Uit de vele reacties bleek dat mensen bemoedigd huiswaarts gingen, met een hernieuwd verlangen om in de parochie aan de slag te gaan. Een jaar daarvoor, in 2022 waren een kleine duizend mensen aanwezig op de tweedaagse conferentie van de Missionaire Parochie in Breda.

Impuls
“Dit jaar ben ik met een nieuwe groep parochianen naar Veenendaal geweest. De ervaring die zij daar hebben opgedaan, kunnen wij hen als pastoraal team niet in de eigen parochie geven,” vertelt pastoor Kees van Vliet van de H. Augustinusparochie in Katwijk. “Het is daarom van belang dat parochies ieder jaar proberen ook nieuwe vrijwilligers uit te nodigen voor deelname aan een landelijke impulsdag. Met het oog op uitbreiding en verdieping van het Project Missionaire Parochie is dat eigenlijk onmisbaar.”

De organisatie ontving meerdere reacties van gelijke strekking. Dit heeft de initiatiefnemers van de conferentie en de partners in het Ecosysteem Missionaire Parochie gesterkt in het voornemen een vervolg te geven aan de succesvolle conferenties van de afgelopen jaren om deze waardevolle impuls te blijven geven aan de vele parochies die (eerste) stappen zetten op weg naar een missionaire gemeenschap. De komende tijd zal het programma verder worden uitgewerkt. Meer informatie is te vinden via de website van Missionaire Parochie 

Website Missionaire Parochie

PDF download

Katholieke Jongerendag op 4 november: 'Welkom thuis'

Op zaterdag 4 november wordt onder de vlag van JongKatholiek, de jongerenafdeling van de Rooms-katholieke Kerk in Nederland, een Katholieke Jongerendag (KJD) gehouden. Als vervolg op de Wereldjongerendagen van deze zomer luit het thema van KJD: ‘Welkom thuis’.

Deze jongerendag wordt georganiseerd door een enthousiaste groep vrijwilligers in samenspraak met Mgr. Rob Mutsaerts, bisschop-referent voor Jeugd en Jongeren namens de Nederlandse Bisschoppenconferentie.

"Vanuit het hele land zijn deze dag jongeren tussen 16 en 30 jaar welkom in Congrescentrum De Grote Pekken in Veenendaal om hun geloof te beleven en andere jongeren te ontmoeten. Met het thema 'Welkom thuis' willen wij de katholieke jongeren laten ervaren dat de Kerk in Nederland leeft! We mogen thuis zijn bij elkaar en bij de Vader, in gemeenschap leven en als jongeren onze plek binnen de Katholieke Kerk innemen," zeggen de organisatoren.

Aansluiten bij enthousiasme WJD
De Katholieke Jongerendag wordt drie maanden na de Wereldjongerendagen (WJD) gehouden. Honderden Nederlandse jongeren reizen daarvoor komende zomer naar Lissabon. Veel jongeren zullen hier inspiratie opdoen en stappen zetten in geloof. De Katholieke Jongerendag wil aansluiten bij dit enthousiasme en de jongeren die niet naar de WJD gegaan zijn, daarin meenemen Het zal een dag worden van nieuwe ontmoetingen en weerziens.

Door een kerngroep wordt al hard gewerkt om de KJD voor te bereiden. De organisatie bestaat uit verschillende werkgroepen van jongeren uit de bisdommen, nieuwe bewegingen, congregaties, katholieke studentengroepen en jongeren uit migrantengroepen. Daarmee wordt de Katholieke Jongerendag een breed gedragen initiatief.

De organisatie wil deelnemers gelegenheid bieden om te bouwen aan een persoonlijke relatie met God. Het programma bevat onder andere sprekers, muziek, de Heilige mis, workshops en ruimte voor ontmoeting en ontspanning. Ook tieners tussen 12 en 15 jaar zijn met een tiener- of vormselgroep van harte welkom om aan te sluiten bij het programma deze dag.

Save the date!
Save the date: 4 november. Meer informatie volgt na augustus, voor promotiemateriaal, zoals posters en flyers, kan contact worden opgenomen met Joris Buiting onder vermelding van KJD.

Mail organisatie KJD

PDF download

Fotoreportage priesterwijding

Op zaterdag 3 juni heeft bisschop Harrie Smeets José Eduardo Hoyos en Andy Garcia tot priester gewijd.
Zij zijn de laatste twee van de acht nieuwe priesters die het bisdom Roermond dit jaar mag verwelkomen.
De anderen werden eerder dit jaar in hun thuisbisdommen in India gewijd.
Via bijgaande link zijn de foto’s van de wijdingsplechtigheid in Roermond te bekijken.

Bekijk fotoreportage

Agenda

Zondag 18 juni

TV-mis vanuit Roermond

Deze zondag wordt om 10.00 uur de eucharistieviering live op NPO2 uitgezonden vanuit de H. Hartkerk in Roermond. Om 9.45 uur is Michèlle Boessen uit Meerssen te gast in het programma Geloofsgesprek.

Donderdag 22 juni

Priesterraad

Kwartaalvergadering van de priesterraad van het bisdom Roermond.

Donderdag 29 juni

Bestuurdersconferentie

Conferentie voor leden van kerbesturen/parochievrijwilligers over kerkhofbeheer.

Zondag 23 juli

TV-mis vanuit Roermond

Deze zondag wordt om 10.00 uur de eucharistieviering live op NPO2 uitgezonden vanuit de H. Hartkerk in Roermond. Om 9.45 uur wordt een Limburgse gast geïnterviewd in het programma Geloofsgesprek

Maandag 14 & dinsdag 15 augustus

Maria Tenhemelopneming

De Kerk viert op 15 augustus het hoogfeest van Maria Tenhemelopneming. Bij gelegenheid daarvan zijn de kantoren van het bisdom Roermond vandaag gesloten. Ook op maandag 14 augustus zullen veel medewerkers naar verwachting een vrije dag nemen.

-->