Pastoor Harry Quaedvlieg van Geleen is per 1 juli benoemd tot vicaris-generaal van het bisdom Roermond. Hij is zich al voorzichtig aan het voorbereiden op zijn nieuwe taak, waarvan de herstructurering van parochies een belangrijk onderdeel wordt. “Wat houden we over als de krimp een keer tot stilstand is gebracht? Wat is de missie van onze parochies in die nieuwe situatie? Daar moeten we nu over nadenken,” zegt hij in een kennismakingsgesprek.
Wat dacht u toen de bisschop u vroeg om vicaris-generaal te worden?
“Ik ging met een heel ander idee het gesprek in. Ik dacht dat de bisschop het over de parochie in Geleen wilde hebben, dus ik had een lijstje van dingen die ik met hem wilde bespreken. En toen kwam die totaal onverwachte vraag. Dat was wel even schrikken.”
U had het niet zien aankomen?
“Dat ik na achttien jaar Geleen een keer een nieuwe benoeming elders zou krijgen, was wel te verwachten. Maar niet dat de bisschop mij zou vragen om vicaris-generaal te worden. Ik heb wel veel ervaring opgedaan in het parochiewerk, maar nooit in hogere bestuursgremia van het bisdom gezeten. Dat is allemaal nieuw voor mij. Ik ben nu aan het uitzoeken wat precies mijn taken zijn. De officiële taken staan natuurlijk wel op papier, maar ik vermoed dat er ook heel veel ongeschreven taken zijn die op mijn bordje belanden en die moet ik nog ontdekken.”
Hoe bereidt u zich voor op uw nieuwe taak?
“Door heel veel gesprekken met de huidige vicaris-generaal Mgr. Maessen te voeren. De afspraak is dat ik me vanaf 1 juli vooral met de herstructurering van parochies ga bezighouden en daar wil ik me voorlopig ook even op concentreren. Ik heb een heel dikke map gekregen met informatie over de stand van zaken in de parochies op dit moment. Die ben ik aan het doornemen om te zien hoe de vlag erbij hangt. Hier in Geleen heb ik natuurlijk veel ervaring opgedaan met de samenvoeging van negen parochies tot één nieuwe parochie, maar dat wil niet zeggen dat het overal op dezelfde manier moet gebeuren. Er zijn ook andere modellen denkbaar.”
Wat worden de eerste prioriteiten?
“Dat weet ik eigenlijk nog niet. Een vicaris-generaal hoort in goede samenspraak met de bisschop te werken, maar omdat de bisschop ziek geworden is, heb ik nog niet over alles met hem kunnen praten. Maar ik denk dat kennismaken in de parochies en goed luisteren naar wat er speelt heel belangrijk is. Van daaruit zal zich wel een patroon van prioriteiten ontwikkelen.”
Wat zijn uw ideeën over de herstructurering?
“Dat die in ieder geval niet los gezien kan worden van de vitalisering. De krimp van de Kerk is al een hele tijd bezig. De verleiding is groot om je daar met hand en tand tegen te verzetten: als we nu maar dit of dat doen, dan kunnen we nog van alles overeind houden. Maar de afkalving kun je niet tegenhouden. Je kunt wel nadenken over de vraag: wat houden we over als de krimp een keer tot stilstand is gebracht? Wat vinden we echt belangrijk? Wat is de missie van onze parochies in die nieuwe situatie? Dat heeft niet alleen met nieuwe structuren te maken, maar vooral met de vraag: waar wil je als Kerk voor staan? Herstructurering van parochies alleen is niets als daar geen ideeën over vitalisering aan ten grondslag liggen.”
Parochies lopen er al jaren tegenaan dat dit niet gemakkelijk is.
“Dat klopt. Dat is ook niet gemakkelijk. En de coronapandemie heeft het nog eens extra moeilijk gemaakt, doordat allerlei bijeenkomsten niet door konden gaan. Over de nieuwe indeling van parochies kun je nog online vergaderen, maar vrijwilligers enthousiasmeren daar moet je toch voor bij elkaar kunnen komen. Maar ik heb goede hoop dat we na de coronapandemie de draad weer kunnen oppakken. De methode ‘Als God renoveert’ van James Mallon biedt goede handvaten daarvoor. Zijn methode is niet één-op-één in onze parochies toepasbaar, maar geeft wel richting en reikt ideeën aan. Zijn tweede boek ‘Beyond the parish’ is misschien nog wel interessanter dan het eerste. Het is alleen in het Engels verschenen en gaat ook over de processen achter de vernieuwing van parochies. Ik vind het heel realistisch hoe hij dat beschrijft. Zijn belangrijkste motief is ‘krachten bundelen’ en weten wat je missie is. We zijn allemaal opgegroeid in de bestaande volkskerk en moeten nu missionair worden, dat wil zeggen: actief mensen erbij betrekken. Dat bereik je niet alleen door de structuren aan te passen. Daar hoort ook een andere houding bij. Ik hoop dat er een paar voorbeeldparochies ontstaan, waar anderen zich aan kunnen optrekken.”
Hoe goed kent u het bisdom al?
“Toch wel redelijk. Ik heb in Blerick, Heerlen en Geleen in parochies gewerkt. En in mijn tijd als jongerenpastor van het bisdom ben ik in veel parochies geweest. En door contacten met collega’s heb ik toch het idee dat ik wel een beeld heb van het bisdom. En parochies die ik nog niet ken, daar ga ik graag een keer naartoe.”
U bent ook lid van de beweging van de Neocatechumenale Weg. Wat betekent dat voor uw werk als vicaris-generaal?
“Iedere priester heeft spirituele voeding nodig. Die vind ik bij het Neocatechumenaat. Ik ben daar tijdens mijn studie in Rome mee in aanraking gekomen en sindsdien altijd mee verbonden gebleven. Ik ben hier in Geleen ook bij een gemeenschap betrokken. Wat ik van hun geleerd heb, is om oog te hebben voor het missionaire en evangeliserende karakter van de Kerk. Maar ik ben ook gewoon priester van het bisdom en als vicaris-generaal is dat mijn vertrekpunt.”
Heeft u er zin in?
“Aarzelend zeg ik ja, want ik kan nog niet helemaal inschatten wat er allemaal op me af gaat komen. Ik vind het interessant dat ik op deze wijze dienstbaar kan zijn aan de Kerk in Limburg en iets mag inbrengen. Maar anderzijds vind ik het ook wel jammer dat ik de actieve parochiepastoraal vaarwel moet zeggen. Ik heb hier in Geleen een mooi en leerzame tijd gehad en dat zal ik zeker missen.”
Op 1 juni is in Weert de stichting ‘Tijdig’ opgericht. Dit is de opvolger van de Dienst Kerk en Samenleving, die bij de reorganisatie van het bisdom Roermond in 2019 werd opgeheven. De oprichtingsdatum en locatie waren niet toevallig gekozen, want op 1 juni 1903 sprak toenmalig aalmoezenier van sociale werken Mgr. Henri Poels tijdens de vijfde Limburgse katholiekendag in Weert zijn beroemd geworden rede ‘Tijdig’ uit. De naam van de nieuwe stichting is ook hiervan afgeleid.
Bij het afscheidssymposium van de Dienst Kerk en Samenleving vorig jaar februari gaven diverse partners aan de mogelijkheden van een doorstart te willen onderzoeken. Dit is nu de Stichting Tijdig geworden. Deze wil sociaal maatschappelijke initiatieven tot in de kleinste haarvaten van Limburg stimuleren en faciliteren. Tijdig wil vanuit haar expertise als gesprekspartner houvast en structuur bieden, een platform zijn voor netwerken en aan kennisuitwisseling en begeleiding doen in de vorm van supervisie/intervisie.
In een eerste bericht laat de stichting weten haar inspiratie te vinden in de rooms-katholieke sociale leer. “In de snel veranderende samenleving is het onze opdracht om de gevolgen hiervan op sociaal en maatschappelijk vlak te signaleren en te interpreteren. Vanuit de dialoog met de samenleving, met de sociale leer als uitgangspunt, dragen we bij aan het samen leven,” aldus het bestuur. “Het gaat erom dat mensen tot hun recht kunnen komen. Samen bouwen we aan een toekomst, waarin niemand alleen voor zichzelf leeft, maar allen oog hebben voor elkaar en er voor elkaar zijn. We nemen daarbij de veerkracht in de kwetsbaarheid van mensen als uitgangspunt.”
De nieuwe stichting denkt de komende tijd met name een belangrijke rol te kunnen spelen in het aanpakken van problemen die door corona zijn ontstaan. “De pandemie heeft fors toegeslagen in de samenleving. Diverse initiatieven hebben juist in deze periode een belangrijke maatschappelijke bijdrage geleverd. Het is echter geen vanzelfsprekendheid dat al die vrijwilligers die al jaar en dag betrokken waren bij de vele initiatieven in de haarvaten van Limburg gezond en wel de draad weer op kunnen pakken op het moment dat de pandemie bestreden is. Hoogste tijd om vanuit stichting Tijdig waar nodig en mogelijk de sociaal maatschappelijke initiatieven te stimuleren en faciliteren.”
Het bisdom Roermond is via oud-hoofdaalmoezenier Wim van Meijgaarden sss nauw bij de oprichting van de stichting betrokken. De stichting wordt door diverse fondsen financieel ondersteund.
Mgr. dr. Henri Poels was in de eerste helft van de 20e eeuw een belangrijk voorman van het sociale werk van de Kerk in Limburg en daarmee een van de grondleggers van de latere Dienst Kerk en Samenleving. Hij heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de economische en sociale verbeteringen in de provincie en nauw betrokken bij tal van katholieke maatschappelijke organisaties zoals in de woningbouw, onderwijs, maatschappelijk werk en volksgezondheid.
In voorbereiding op de landelijke conferentie ‘De Missionaire parochie – Als God renoveert’ vindt er op donderdag 28 en vrijdag 29 oktober 2021 een online kick-off evenement plaats. De Canadese priester James Mallon, hoofdspreker op de uitgestelde conferentie op 24 en 25 maart 2022, zal tijdens de kick-off een inleiding geven. Voor de conferentie zelf hebben zich al zo’n duizend mensen opgegeven.
Op donderdagavond 28 oktober 2021 van 20.00 tot 21.30 uur wordt de online ontmoeting verzorgd door een studio in Veenendaal. In het programma zal James Mallon vanuit Canada spreken met aansluitend de mogelijkheid om live vragen te stellen. Een aantal gasten in de studio, onder wie bisschop Jan Liesen van Breda, zal vanuit de eigen context reageren op de inleiding van Mallon en vertellen over de eigen ervaringen op weg naar een missionaire parochie. Het geheel is ingebed in muziek, gebed en interactie via social media.
Aanbevolen wordt om deze kick-off bijeenkomst samen met anderen uit de parochie te kijken en hierover dan door te spreken met elkaar, bijvoorbeeld in een zaal van de parochie.
Extra Zoom bijeenkomst
Op vrijdagavond 29 oktober 2021 is er de mogelijkheid om van 20.00-21.00 uur via een Zoombijeenkomst door te praten over de inleiding van Mallon. Eenieder kan een deelgroep kiezen, waarin met mensen uit heel Nederland en Vlaanderen over verschillende stappen in het proces van cultuurverandering naar een missionaire parochie van gedachten kan worden gewisseld. Hierbij zijn ook speciale ‘break-out rooms’ voor pastorale beroepskrachten (priesters, diakens, pastorale werkers/-sters) voorzien.
Conferentie ‘Missionaire parochie - Als God renoveert’
Het kick-off evenement is een opmaat naar de landelijke conferentie ‘De Missionaire parochie - Als God renoveert’ op 24 en 25 maart 2022 in Breepark in Breda. De organisatie is in handen van het bisdom Breda in samenwerking met het Centrum voor Parochiespiritualiteit (CPS), Alpha Nederland, Katholiek Alpha Centrum, Xpand, de Vlaamse Impulsgroep en het netwerk van nieuwe bewegingen in de rooms-katholieke Kerk.
Aanmelden voor het kick-off evenement kan via de website van De Missionaire Parochie. Op deze website wordt ook het laatste nieuws gedeeld over de conferentie, het kick-off evenement en er wordt uitgewerkt welke stappen parochies kunnen zetten om nog meer missionair te worden.
Tijdens een pontificale viering in de kathedraal in Roermond
zijn Danny Horsch en Arockia Austin Joseph
op zaterdag 29 mei door hulpbisschop Everard de Jong tot priester gewijd.
Hij verving bisschop Harrie Smeets, die vanwege ziekte verstek moest laten gaan.
Vanwege de coronamaatregelen vond de wijding plaats tijdens een besloten viering.
Hierbij waren alleen studiegenoten en genodigden van beide wijdelingen aanwezig.
De hele plechtigheid is wel op internet gestreamd.
Deze week verschijnt het zomernummer van bisdomblad De Sleutel. In de coverstory deze keer uitgebreid aandacht voor Limburg als regio voor toerisme met meer diepgang: het religieus erfgoed, de vele kerken, kloosters, kruisen en kapellen in Limburg nodigen toeristen uit om ze niet alleen te bezoeken, maar ook wat dieper stil te staan bij de betekenis ervan. Diverse gemeentes presenteren zich als locatie voor bezinningstoeristen.
Verder in de rubriek Mijn Geloof een uitgebreid interview met varkensbroer en voormalig LLTB-bestuurder Toon van Hoof. De boerenbond bestaat dit jaar 125 jaar. De bond en de katholieke kerk zijn altijd nauw met elkaar verbonden geweest. Van Hoof heeft altijd geacteerd op het snijvlak van de agrarische wereld, de kerk en de samenleving. Nog steeds probeert hij deze drie met elkaar te verbinden.
Voordat hij ziek werd schreef bisschop Smeets vier verhalen waarin hij Sint-Jozef laat terugblikken op zijn bijzondere leven. Deze keer deel twee over het bezoek van Jezus aan zijn vaderstad Nazareth. Historica Vefie Poels dook in het bijzondere leven van Willem van Rossum, de pater redemptorist en rector van Klooster Wittem die eind 19e eeuw opeens naar Rome werd gehaald en daar de eerste Nederlandse kardinaal sinds de Reformatie werd, maar uiteindelijk toch weer in Wittem begraven werd. Poels schreef een vuistdikke biografie over hem.
Deze zomer zijn in Tegelen – eindelijk – de Passiespelen te zien. In een fotoreportage alvast een klein voorproefje. Verder belichten we weer een bijzonder kunstwerk, is er een selfie met Maria en in het kader van het Jaar van Sint-Jozef een interview met de ‘Biddende Vaders’ uit Maastricht.
Neem nu een abonnement op De Sleutel en ontvang voor € 29 het kleurrijke magazine vier keer per jaar in de bus. Vraag een gratis proefnummer aan. Wie direct een abonnement neemt, krijgt de nieuwe bundel columns ‘Geloof in de praktijk’ van Francis Keyers cadeau.
Bestel proefnummer / Neem abonnement
Vandaag gaan de Passiespelen in première. Tot half september zijn er elk weekend voorstellingen. Meer info
TV-mis
De televisiemis van de KRO komt vandaag vanuit openluchttheater De Doolhof in Tegelen. Hoofdcelebrant is Mgr. Everard de Jong. De mis wordt opgedragen tegen het decor van de Passiespelen. Om 10.00 uur op NPO2
Geloofsgesprek
Voorafgaand is Geert Beurskens, een van de acteurs van de Passiespelen te zien in het Geloofsgesprek. Om 9.45 uur op NPO2
De dekensvergadering en de priesterraad van het bisdom vergaderen vandaag voor het eerst een keer gezamenlijk.
Gastspreker: theoloog Erik Borgman.