Het coronavirus heeft ook het leven in de parochies in Limburg danig op z’n kop gezet. Niet alleen het wegvallen van reguliere kerkdiensten zorgt voor veel onwennigheid, ook de onmogelijkheid om op huisbezoek te gaan en pastorale gesprekken met mensen te voeren, zit menige priester dwars. Al leidt dit hier en daar ook tot creatieve oplossingen.
Juist in tijden van corona is het de opdracht van de Kerk om mensen pastoraal nabij te zijn. Dat klinkt heel voor de hand liggend, maar is in de praktijk nog niet zo eenvoudig. Want hoe bereik je mensen als je ze niet mag ontvangen en ook niet naar ze toe mag gaan? “Je voelt je tekort komen,” laat deken Jos Spee van Venlo desgevraagd weten. “Je wilt er graag voor de mensen zijn, maar je bent ingeperkt.”
Veel priesters maken daarom dankbaar gebruik van technische hulpmiddelen. “De mensen die ik normaal gesproken opzoek, heb ik nu allemaal opgebeld om toch even met ze te praten,” zegt Spee. “De voorbereiding van uitvaarten gaat nu vaak met een videoverbinding of met de telefoon op de speaker, zodat je toch met meer mensen tegelijk kunt spreken. Maar het voelt als zeer afstandelijk.” Mensen in het ziekenhuis of zorgcentrum bedienen, kan soms wel, maar alleen met de nodige beschermende middelen. “Ook dat voelt als heel afstandelijk en zeker niet persoonlijk,” zegt Spee.
Pastoor Lambert Creemers van Maasbracht en omgeving herkent dat gevoel van afstandelijkheid. “Ik bel heel veel met mensen om te ze laten weten dat ik aan ze denk. Maar het voelt toch heel vreemd. Bij uitvaarten is er normaal gesproken een heel persoonlijk gesprek met de nabestaanden. Dat huiskamergevoel is er niet als het via de telefoon gaat.” De uitvaarten zelf vinden in heel kleine kring plaats. Soms ook met behulp van een videoverbinding, waardoor familieleden elders toch een beetje het gevoel hebben dat ze erbij zijn.
Positieve reacties
Ook pastoor René Schols van Maastricht-West houdt vooral op digitale wijze contact met zijn parochianen. “Heel veel gaat met filmpjes en streams,” zegt hij. “Als we de mis op internet uitzenden, kijken er zelfs meer mensen dan er normaal gesproken op dat moment in de kerk zouden zitten.” Ook de vergaderingen met het kerkbestuur houdt Schols nu via conference calls en dat loopt prima zegt hij. Verder probeert hij veel parochianen – met name de ouderen en de zieken – op te bellen. “Mensen reageren heel blij,” zegt hij. “Ik merk dat het heel erg op prijs gesteld wordt als de parochie iets van zich laat horen.”
Die ervaring hebben ook andere priesters. Pastoor René Pisters en kapelaan Rajan Arulraj hebben met Pasen op zesduizend adressen in Simpelveld, Bocholtz en Ubachsberg een kaartje met een persoonlijke paasboodschap laten bezorgen. “Dat is goed ontvangen,” zegt Pisters. “Mensen stellen het op prijs om een persoonlijk teken van leven van de pastoor te ontvangen.”
“Je wilt er graag voor de mensen zijn, maar je bent ingeperkt.”
Cadeautje
Ook Pisters en zijn kapelaan bellen veel met parochianen, maar ze ondernemen ook allerlei andere initiatieven om in contact te blijven. Zo stuurde kapelaan Arulraj een e-mail met een paaswens naar alle misdienaars en acolieten. Komende zondag zou in Simpelveld de eerste-communieviering plaatvinden. “Die is vooralsnog verplaatst naar september. Voor de kinderen en de ouders is dat natuurlijk een hele teleurstelling,” zegt Pisters. “Daarom gaan we zondag bij alle communicantjes thuis een kleine attentie aan de deur afgeven. Zo is er toch wat persoonlijk contact.”
Een cadeautje afgeven, gebeurde afgelopen dagen op meer plekken. “In een van de verpleeghuizen hier in Venlo hebben we met Pasen alle bewoners een bloemetje kunnen bezorgen en een kaartje met een persoonlijke tekst van mij,” zegt deken Spee. Pastoor Creemers vertelt dat vrijwilligers in Ohé en Laak, waar hij ook pastoor is, huis-aan-huis paaseitjes bezorgd hebben. “Dat werd in het dorp zeer op prijs gesteld. Maar ik realiseer me ook dit in een kleine parochie veel makkelijker te realiseren is dan elders. Hier in Maasbracht heb ik gelukkig wel veel gesprekjes met parochianen als ik de hond uitlaat. Je hoort dan toch de nodige zorgen en ook de angst van mensen of het ze virus zullen oplopen of dat ze gespaard blijven. Sommigen reageren ook heel laconiek. Dat blijft. Je merkt ook dat het te lang duurt voor mensen.”
Palmtakjes
In veel kerken is ervoor gekozen om vieringen te streamen of op een andere wijze uit te zenden. “We hebben nog geen mogelijkheden om te streamen,” zegt Spee, “Maar we hebben wel een keer een viering via de Stadsomroep kunnen uitzenden.” De deken van Venlo merkt ook dat veel mensen toch even de Sint-Martinusbasiliek binnenlopen. “Voor Goede Vrijdag hadden we een boekje met de kruisweg gemaakt. Daar hebben veel mensen gebruik van gemaakt. Maar uiteraard allemaal individueel, niet gezamenlijk.” Ook in Maasbracht bezoeken meer mensen dan normaal de dagkapel. “Het valt me op dat er veel meer kaarsen opgestoken worden. Ook de palmtakjes die we daar hadden neergelegd, vonden gretig aftrek,” zegt Creemers.
In Maastricht-West hebben de zieken en ouderen die bij de parochie bekend zijn een kaart met een palmtakje thuisbezorgd gekregen. Ook zijn door kinderen gemaakte Palmpasenstokken rondgebracht. Op Paaszaterdag heeft pastoor Schols de parochie vertegenwoordigd tijdens de Paaswake in de Sint-Servaasbasiliek, die door RTV-Maastricht werd uitgezonden. “Ik was erbij om de mensen in de parochie te laten zien dat ik voor hen bid.”
In Simpelveld waren de palmtakjes zelfs binnen twee uur al helemaal op. Pisters: “Ik krijg heel wat vragen van mensen die in zorgcentra werken of ik nog palmtakjes heb die ze aan de bewoners kunnen geven.” Samen met zo’n vijftig kinderen van de plaatselijke basisschool had de parochie ook al ‘brievenbuspalmpaaskruisjes’ gemaakt. “Dat zijn Palmpasenstokken op miniformaat, die in een luciferdoosje passen,” legt de pastoor uit. “De kinderen hebben die leuk versierd en zijn die met een persoonlijke Paaswens bij ouderen in de brievenbus gaan duwen.”
“Berichtjes met ‘we denken aan je’ zijn prima, maar het mag ook wel wat dieper gaan. Uiteindelijk heeft Christus ons een prachtige boodschap nagelaten en die mag verteld worden.”
Evangelisatie
Het lijkt er wel op alsof de coronacrisis in Simpelveld veel creativiteit losmaakt. “Ik vind dat ook een goede zaak,” zegt Pisters. “Stilzitten kan altijd nog. Als ik door het dorp loop, zeggen de mensen ‘u zult wel niets te doen hebben, nu er geen missen zijn.’ Maar ik heb het drukker dan ooit. Ik vind dat ik mij als pastoor moet laten zien en contact moet leggen. Deze week ga ik op pad met een man die een klein draaiorgeltje heeft. We gaan dan bij de zorgcentra wat muziek maken om de mensen te laten weten dat we aan ze denken.”
In tegenstelling tot andere parochies heeft Pisters er bewust voor gekozen om die vieringen in zijn parochiecluster niet te streamen. Wel is er vlak voor Pasen een video verschenen, waarin mensen uit het dorp een Bijbelverhaal vertellen. Deze is inmiddels zo’n negenhonderd keer bekeken. “We zoeken bewust naar mogelijkheden om te evangeliseren,” zegt Pisters. “Berichtjes met ‘we denken aan je’ zijn prima, maar het mag ook wel wat dieper gaan. Uiteindelijk heeft Christus ons een prachtige boodschap nagelaten en die mag verteld worden. Met zo’n video bereiken we ook mensen die normaal nooit in de kerk komen, maar nu wel heel positief reageren. Met Pinksteren willen we weer zoiets doen. Het raakt mensen toch. Als pastoor wil ik mensen nabij zijn en ik verzin graag nieuwe manieren om dat te doen.”
In tal van parochies in Limburg wordt gezocht naar creatieve manieren om in deze coronatijd parochianen op afstand toch nabij te zijn. Initiatieven die bij het bisdom gemeld worden, krijgen een vermelding op een speciale pagina op de website van het bisdom.
Bekijk het overzicht met alle initiatieven Zelf een initiatief aanmelden
Door de afgelasting van publieke eucharistievieringen over een periode van zo’n drie maanden lopen parochies ook heel wat collecte-inkomsten mis. Het bisdom adviseert parochies daarom om hun parochianen te vragen om een extra bijdrage over te maken.
Priesters zouden tijdens de vieringen, die op internet worden uitgezonden, op deze mogelijkheid kunnen wijzen. Maar ook via het parochieblad, de parochiewebsite, via social media of een extra brief die bij parochianen bezorgd wordt, kan om een extra bijdrage worden gevraagd.
De ervaring leert dat het steeds weer nodig is om uit te leggen dat de kerk in Nederland volledig afhankelijk is van giften van gelovigen. Uit reacties van priesters blijkt dat de behoefte aan pastorale nabijheid juist in deze onzekere tijd groot is, maar niet iedereen zal zich onmiddellijk realiseren dat ook voor parochies de kosten gewoon doorlopen. Daarom het advies om op daartoe geëigende momenten om een extra bijdrage voor de parochie te vragen. Parochies die hun anbi-gegevens op orde hebben, kunnen daar bovendien bij vermelden dat giften fiscaal aftrekbaar zijn.
Door de coronacrisis zijn niet alleen publieke kerkdiensten onmogelijk, ook een groot aantal andere kerkelijke activiteiten die voor deze periode gepland stonden, zijn afgelast.
In de Goede Week ging The Passion in Roermond al niet door op de geplande wijze. Als gevolg daarvan is ook het randprogramma dat de gezamenlijke kerken van Roermond hadden bedacht afgelast.
De concactdag Kruisen en Kapellen die komende zaterdag 18 april in Beesel zou plaatsvinden is afgelast. Het is nog niet bekend of deze later dit jaar alsnog plaatsvindt of in z’n geheel naar volgend jaar verschoven wordt.
De lezing van Academie Rolduc van 15 mei over Maria gaat niet door. Of de lezing van 5 juni over de Oosterse Kerken door kan gaan, hangt af van de situatie van dat moment en is nu nog niet te voorspellen.
De geplande lezing van de resonansgroep katholieke kerk en jodendom over 75 jaar bevrijding, die gepland stond voor 12 mei is verschoven naar september, maar er is nog geen concrete datum vastgesteld.
De Passiespelen zijn verschoven naar 2021. In plaats van deze zomer zullen de 25 voorstellingen volgend jaar plaatsvinden tussen 18 april en 29 augustus.
In mei zouden ook de relieken van Bernadette Soubirous – de zieneres van Lourdes – een rondgang door Nederland maken. In Limburg waren onder meer vieringen gepland in Tienray en Maastricht. Ook deze is afgelast.
Er is een model jaarrekening voor parochies in het nieuwe automatiseringsprogramma Exact Online beschikbaar.
Met de invoering van de nieuwe automatisering voor onder meer de financiële administratie van parochies is tevens het rekeningschema dat standaard wordt aangeboden herzien. Ook het model voor de jaarrekening is nu op dit nieuwe schema aangepast.
Het bisdom vraagt parochies dit model te gebruiken vanaf de jaarrekening 2019. Wanneer deze al aangeboden is, dan geldt dit model met ingang van de jaarrekening 2020.
Het nieuwe model is te downloaden van de website van het bisdom, samen met een instructie over het invullen van de jaarrekening.
In de weken vóór Pasen is in parochies zoals elk jaar gecollecteerd voor de Vastenactie. Maar door de uitbraak van het coronavirus blijven de inkomsten ver achter bij voorgaande jaren, zo laat directeur Elianne van den Heuvel van het Missiebureau Roermond weten. “Alle geplande activiteiten zoals sponsorwandelingen, solidariteitsmaaltijden of huis-aan-huiscollectes zijn noodgedwongen geannuleerd. Dus het is logisch dat er veel minder geld is opgehaald.”
In de meeste parochies bestond de mogelijkheid om een donatie voor de Vastenactie op de pastorie of in de kerk te leveren. “Maar zover als wij kunnen overzien, hebben niet zo heel veel mensen van die mogelijkheid gebruik gemaakt,” zegt Van den Heuvel. Het Missiebureau opende een paar weken geleden een online collectebus om mensen de gelegenheid te geven de Vastenactie langs die weg steunen. “Deze heeft een paar duizend euro opgebracht, maar we begrijpen ook wel dat mensen op dit moment andere dingen aan hun hoofd hebben,” aldus Van den Heuvel.
Of er later dit jaar een ‘inhaalcollecte’ komt voor Vastenactie is op dit moment nog niet bekend. Zelf is Van den Heuvel geneigd om de lage opbrengst van dit jaar maar voor lief te nemen en naar de toekomst te kijken. “De gevolgen van het coronavirus in de missielanden zal immens zijn. We krijgen nu al alarmerende berichten uit India en Zuid-Amerika. Het is voor ons onmogelijk om alle aanvragen voor preventiemiddelen te honoreren. We gaan daarom bekijken hoe wij specifiek vanuit onze invalshoek de plaatselijke kerken in ontwikkelingslanden kunnen helpen.”
Van den Heuvel geeft aan dat het rekeningnummer van Vastenactie nog openstaat en dat ook giften voor deze doelen welkom blijven op NL21INGB0003000046 t.n.v. Vastenactie Bisdom Roermond.
Clavis is het online magazine van het bisdom dat komende maand drie jaar bestaat. Clavis bericht elke maand over de achtergronden bij het kerkelijk leven in het bisdom Roermond. Het magazine richt zich met name op leden van pastorale teams, kerkbesturen en actieve vrijwilligers.
Wist u dat het bisdom naast Clavis ook elke week een actuele nieuwsbrief uitgeeft? Hierin leest u elke vrijdag het laatste nieuws over het kerkelijk leven in Limburg. Net als Clavis is een abonnement op de nieuwsbrief gratis en ontvangt u ‘m automatisch in uw mailbox.
Abonneren is heel simpel: ga naar de website van het bisdom en klik op het envelopje dat u rechts in beeld ziet. Er opent dan een apart scherm, waarmee u zich kunt aanmelden.
Aanmelden wekelijkse nieuwsbrief www.bisdom-roermond.nl
De afgelopen maand overleden in het bisdom Roermond de volgende personen:
Pastoor René Graat
De door corona getroffen pastoor René Graat van het parochiecluster Terlinden (Banholt, Noorbeek, Reijmerstok e.o.) is op Paaszaterdag 11 april in het Academisch Ziekenhuis Maastricht overleden. Daar werd hij al enkele weken op de Intensive Care verpleegd. De uitvaart van pastoor Graat is zaterdag 18 april in besloten kring in Banholt. Renier Andreas Hendrikus (René) Graat m.h.m. werd op 25 juli 1945 in Heerlen geboren. Hij was lid van de congregatie van missionarissen van Mill Hill. In 1959 ging hij voor zijn gymnasiumopleiding naar het Mill Hillcollege in Tilburg. Vanaf 1965 volgde Graat de filosofieopleiding in Roosendaal, gevolgd door de theologiestudie in Mill Hill, Londen. Op 22 november 1970 legde hij de Eeuwige Eed af. Op 3 juli 1971 werd hij in zijn thuisparochie H. Jozef in Heerlerbaan tot priester gewijd. Een half jaar later vertrok hij als missionaris naar het bisdom Basankusu (Zaïre, huidige DR Congo), waar hij werkzaam was in diverse parochies. In 1994 werd Graat kanselier van dit bisdom en in 2002 directeur van het diocesane bezinningscentrum in Bonkita. Maar door de veranderende politieke omstandigheden in Congo, keerde hij terug naar Limburg, waar hij met ingang van 1 januari 2008 werd benoemd tot pastoor van de parochies H. Gerlachus in Banholt, H. Brigida in Noorbeek en H. Franciscus van Assisië in Reijmerstok. Met ingang van 1 april 2017 werd Graat in het kader van een samenwerkingsverband onder moderator pastoor F. Mol m.h.m. en met pastoor H. Jansen s.m.m. tevens pastoor van de parochies O.-L.-V. van Altijddurende Bijstand en HH. Nicolaas en Barbara in Valkenburg, H. Johannes de Doper in Oud-Valkenburg en H. Mauritius in Schin Op Geul. Met ingang van 18 juni 2017 werd hij in het kader van een samenwerkingsverband met pastoor G. Janssen tevens benoemd tot pastoor van de parochie H. Margarita te Margraten en tot moderator van de parochies te Banholt, Noorbeek, Reijmerstok en Margraten. Door de coronamaatregelen vinden de plechtige uitvaartdienst komende zaterdag (18 april) in besloten kring plaats in de parochiekerk van de H. Gerlachus in Banholt. Op een later tijdstip zal een herdenkingsdienst worden gehouden.
Oud-pastoor/broeder Johannes Prins
In de trappistenabdij Onze-Lieve-Vrouw van Koningshoeven is op dinsdag 31 maart broeder Johannes Prins overleden. In ons bisdom is hij bekend als pastoor Jan Prins van diverse parochies en kortstondig deken van Tegelen. Broeder Johannes werd op 23 september 1938 in Schiedam geboren. Op 10 juni 1973 ontving hij de priesterwijding. Met ingang van 1 augustus van dat jaar werd hij benoemd tot kapelaan van de parochie H. Petrus in Maastricht-Sint Pieter. Per 1 oktober 1978 werd hij benoemd tot kapelaan van de H.-Martinusparochie in Weert. Vervolgens werd hij met ingang van 1 oktober 1980 benoemd tot pastoor van de parochie H. Jozef in Tegelen. Per 1 juni 1985 werd Prins benoemd tot deken van Tegelen en pastoor van de H.-Martinusparochie aldaar. Dit bleef hij tot 21 oktober van dat jaar om vervolgens per 15 oktober 1986 tot pastoor van de parochie H. Martinus in Welten te worden benoemd. Met ingang van 15 maart 1992 werd Prins benoemd tot pastoor van de parochie HH. Wiro, Plechelmus en Otgerus in St.-Odiliënberg. Met ingang van 1 februari 1997 werd hij tevens benoemd tot pastoor van de parochie H. Andreas in Melick. Dit bleef hij totdat hij per 15 juni 2004 eervol ontslag kreeg en met emeritaat ging. Vanuit zijn emeritaat trad hij op 1 juli 2013 in bij de trappisten in de Abdij Onze-Lieve-Vrouw van Koningshoeven in Berkel-Enschot. Daar legde hij op 8 december 2018 zijn eeuwige geloften af. Door de coronamaatregelen vond de uitvaart in besloten kring plaats. Op een later tijdstip zal een herdenkingsdienst worden gehouden.
Oud-pastoor Ed Mutsaerts
Op vrijdag 13 maart overleed in Stramproy oud-pastoor Ed Mutsaerts. Hij werd 63 jaar. Mutsaerts werd op 19 januari 1957 in Tilburg geboren en ontving op 13 juni 1981 de priesterwijding. Vervolgens werd hij kapelaan van de H.-Landricusparochie in Echt. In augustus 1984 werd hij benoemd tot secretaris bij het bisdom Roermond en in maart 1985 kapelaan van de H.-Martinusparochie in Weert. Met ingang van 1 juni 1987 werd hij pastoor van de H.-Willibrordusparochie in Stramproy en tevens tot patronus aan de kerkelijke rechtbank van het bisdom Roermond. In juni 1996 werd Mutsaerts pastoor van de H. Lambertusparochie in Nederweert en administrator van de H.-Rochusparochie in Budschop en de parochie H. Gerardus Majella in Nederweert-Eind. In maart 2005 kreeg hij eervol ontslag als administrator van de genoemde parochie in Eind. Wegens ziekte kreeg hij in oktober 2007 eervol ontslag als pastoor van de parochie in Nederweert en als administrator van de parochie in Budschop. Hij ging in zijn geboortestreek in Brabant wonen. Op eigen verzoek werd emeritus-pastoor Mutsaerts in september 2010 geëxcardineerd uit ons bisdom en geïncardineerd in het bisdom ’s Hertogenbosch en was hij vervolgens pastoraal werkzaam in verschillende parochies aldaar. In april 2018 werd pastoor Mutsaerts opgenomen in zorgcentrum Rust in Roy in Stramproy. Vanwege de coronacrisis heeft de uitvaart in Tilburg in stilte plaatsgevonden. Later in het jaar zal nog een voor iedereen toegankelijke herdenkingsdienst plaatsvinden.
Emeritus-diaken Nico Brauwers
In Voerendaal overleed op 12 maart emeritus-diaken Nico Brauwers op 84-jarige leeftijd. Brauwers werd op 11 mei 1935 in Simpelveld geboren. Hij trad op 21 oktober 1963 in het kerkelijk huwelijk met Maria Jacobina Niessen. Op 17 november 1990 ontving hij in Roermond de diakenwijding en werd hij benoemd tot diaken-assistent van de H.-Remigiusparochie in Klimmen. Deze functie bleef hij uitoefenen tot juni 2013. De uitvaart van diaken Brauwers heeft vanwege de coronamaatregelen in besloten kring plaatsgevonden.
Het congres ‘De Missionarie Parochie’ is verschoven naar 5 en 6 november. Het landelijk congres over parochievernieuwing zou eigenlijk op 24 en 25 maart in het Brabantse Oudenbosch plaatsvinden, maar dit kon door de coronacrisis niet doorgaan. Wel is het werkboek bij de beststeller 'Als God renoveert' verschenen.
De organisatie heeft in overleg met de Canadese priester James Mallon – de belangrijkste spreker – de nieuwe data in november geprikt. Uiteraard in de hoop dat de situatie dan zover genormaliseerd is dat er weer bijeenkomsten kunnen worden gehouden. “We menen er verstandig aan te doen door te gaan met de voorbereidingen,” zo laat de organisatie van de conferentie weten. Voor de tweedaagse conferentie in maart hadden zich binnen enkele weken meer dan duizend mensen aangemeld.
“Reacties uit heel Nederland en België doen ons beseffen dat de conferentie een teken van hoop is. Iets om naar uit te kijken,” aldus de organisatoren, die daarom niet te lang willen wachten om zo veel als mogelijk extra kosten vanwege het verplaatsen te vermijden. De aangemelde bezoekers voor de tweedaagse conferentie hebben persoonlijk bericht gekregen waarin de mogelijkheden voor hun deelname wordt toegelicht.
Werkboek verschenen
Het congres over parochievernieuwing is opgezet rond het boek ‘Als God renoveert’ van Mallon. Hierin beschrijft hij hoe hij met relatief eenvoudige middelen allerlei nieuwe initiatieven in zijn eigen parochie van de grond heeft weten te tillen. Uitgeverij Adveniat heeft bij de internationale bestseller nu ook het werkboek in het Nederland uitgegeven dat Mallon geschreven heeft. Hierin is een stapsgewijze handleiding te vinden om tot parochievernieuwing te komen.
In het werkboek, dat 220 pagina's telt, worden handreikingen gedaan om als kerk een cultuuromslag te kunnen maken: van een geloofsgemeenschap die op de winkel past naar een parochie die wil bloeien. James Mallon komt in dit werkboek met concrete voorstellen voor een visie en strategie, doet suggesties voor leiderschap, geeft aan hoe een priester mensen om zich heen kan verzamelen die hem ontlasten, maakt duidelijk wat je kunt doen om het weekend centraal te stellen en geeft handvatten voor een andere sacramentenvoorbereiding.
Het handboek zou tijdens de conferentie van eind maart worden gepresenteerd. Hoewel de conferentie niet doorging, is het werkboek wel verschenen en verkrijgbaar bij uitgerij Adveniat.
Bij de reorganisatie van het bisdom zijn eind vorig jaar de pastorale diensten opgeheven, waaronder de afdeling Huwelijk en Gezin.
Dit geldt niet voor de stichting Gezinspastoraal, die vooral op de achtergrond van het Centrum voor Huwelijk en Gezin (CHG) functioneerde. Deze stichting heeft nu besloten als zelfstandige vrijwilligersorganisatie verder te gaan. Met behulp van vrijwilligers wil ze de gezinsweekenden en mogelijk andere activiteiten voor gehuwden en gezinnen voortzetten. De stichting is een zelfstandige rechtspersoon en opereert los van het bisdom.
Op zondag 3 mei viert de Kerk wereldwijd Roepingenzondag. In verband met de maatregelen rond de coronabestrijding zal deze dit jaar op een andere wijze vorm krijgen. Zo gaat de geplande gebedsmiddag in de kathedraal in Roermond niet door. Uiteraard is iedereen wel uitgenodigd om in zijn persoonlijk gebed te vragen om roepingen tot het priesterschap, het diaconaat of het religieuze leven.
Zoals elk jaar is ook nu landelijk campagnemateriaal voor Roepingenzondag ontwikkeld. De slogan luidt dit jaar ‘Je komt als geroepen’. Dit materiaal wordt deze week naar de parochies gestuurd, maar het is begrijpelijk dat zij daar in de liturgie maar heel beperkt aandacht aan kunnen besteden. Het materiaal (posters, gebedsprentjes, gebedenboekjes) kan natuurlijk wel verspreid worden via delen van de kerk die dagelijks open zijn voor stil gebed. Ook is het materiaal digitaal te gebruiken voor websites en nieuwsbrieven.
Op de poster staan nog twee activiteiten later dit jaar vermeld, die hopelijk wel door kunnen gaan. Daarmee heeft de poster een wat langere ‘doorlooptijd’ dan gebruikelijk. Het gaat om een roepingenweekend dat van 16 t/m 18 oktober in het bisdom Groningen-Leeuwarden wordt gehouden en een roepingenweek die van 1 t/m 7 november landelijk plaatsvindt en waarbij elk bisdom een specifieke gebedsdag krijgt toegewezen.
De verzendboekhandel van het bisdom – Carolushuis – is met ingang van 1 april gesloten.
Dit is onderdeel van de reorganisatie van het bisdom. Eind vorig jaar was al aangekondigd dat de pastorale afdelingen van het bisdom vanwege bezuinigingen moesten worden opgeheven. Daartoe behoort ook het Carolushuis. Sinds 1 april kunnen er geen bestellingen meer worden gedaan.
door Ed Smeets, vicaris voor liturgie en kerkmuziek
Normaal gesproken staan op deze plek de berichten van de Dienst Liturgie en Kerkmuziek. Aankondigingen vaak van bijeenkomsten, cursussen of bijzondere vieringen. Door de coronacrisis is door de meeste activiteiten een streep gezet. Tot 1 juni kan er sowieso niets plaatsvinden. Wat daarna mogelijk is, is nu nog niet duidelijk. In plaats van de gebruikelijke berichten een kleine beschouwing van vicaris Ed Smeets voor liturgie en Kerkmuziek.
Het zijn rare tijden. We hebben de viering van het Paasfeest net achter ons, en je weet in gelovig vertrouwen dat de verrezen Heer je niet alleen laat, maar uiterlijk oogt alles alsof de grafrust van Stille Zaterdag de sprong naar Pasen dit jaar gemist heeft. Vieringen in lege kerken, een paus moederziel alleen in de Sint-Pieter, alle hartelijkheid en Paaswensen op een meter vijftig.
Wat je dit jaar in ieder geval niet kunt zeggen, is dat het altijd van hetzelfde is. Ineens vieren we heel anders en op punten wellicht meer bewust of indringender dan anders. Bepaalde vaste teksten komen door de duisternis van het isolement ineens in een heel ander licht te staan. Ook de plaatjes van de paus op Eerste Paasdag waren dit jaar eens niet inwisselbaar met andere keren. Met heel wat deuren gesloten, zijn er tegelijk heel wat vensters geopend.
Het is met veel waardering en dank dat we zien dat parochies en priesters uitstekend hun best hebben gedaan de vieringen en Paaswensen bij mensen thuis te brengen. Met grote inventiviteit was het mogelijk dat uit haast elke plaats of regio gestreamd of uitgezonden werd. Het is natuurlijk geen vergelijking met de daadwerkelijke deelname aan de liturgie in de kerk, maar in deze tijden van nood blijkt het een welkome geste. En andere parochies hebben zich, ondanks alle beperkingen, er aan gegeven mensen thuis op een of andere manier hun een Paaswens over te brengen.
Gaten in de kalender
Hoe het verder gaat? We zijn er nog lang niet. Hoe het nieuwe normaal dadelijk uitpakt en wat dat dan allemaal gaat betekenen, moet nog afgewacht worden. Ondertussen blijven de vieringen opgeschort, niet alleen de reguliere, maar ook veel bijzondere gebeurtenissen zoals Eerste Heilige Communie en Vormsel. En ook de Sacramentsprocessies staan inmiddels al onder grote druk. Terwijl met name kleine parochies er onder lijden dat er nauwelijks of niets meer te doen lijkt in hun kerken.
Ook allerhande – om niet te zeggen alle – activiteiten en plechtigheden in en vanuit het bisdom zijn opgeschoven naar later, zonder dat er vooralsnog concrete data te noemen zijn. De jaarkalender die normaal het kerkelijk leven organiseert, slaat minstens dit hele voorjaar grote gaten. Van ons allemaal wordt geduld gevraagd, veel geduld. En gezond verstand voor het moment dat de omstandigheden ons dadelijk weer wat vrijheden geven: niet alles kan dan tegelijk ingehaald worden. Of dat we doen alsof deze crisis er niet is geweest. Evenmin als er veel zicht is op de ontwikkeling van het virus in de nabije toekomst, is er ook nog weinig zinvols te zeggen over de tijd erna.
De Dienst Liturgie en Kerkmuziek doet haar best om met aandacht en inspiratie de parochies door deze tijd heen te begeleiden. Er komen veel vragen binnen over de meest uiteenlopende thema’s, die vaak beantwoord moeten worden met een pragmatische invulling en binnen de mogelijkheden of onmogelijkheden die we op dit moment hebben. Mocht er daadwerkelijk nieuws te melden zijn, dan melden we het graag meteen. Maar vooralsnog lijken we op de leerlingen van de Heer tussen Pasen en Pinksteren: er is besef van wat er gebeurd is, maar de Geest die nieuw leven en ware kracht schenkt, moet nog komen. Alleen God weet wanneer en hoe… Aan ons is het met moed en vertrouwen dat te doen wat we op dit moment kunnen en moeten doen.
(c)Foto: Ramon Mangold
Bisschop Harrie Smeets viert de (besloten) eucharistieviering in de Pancratiuskerk in Heerlen. Deze wordt door RTV Parkstad (Ziggo kanaal 40 in regio Zuid-Limburg) op tv uitgezonden. Aanvang: 10.00 uur.
In verband met de viering van Koningsdag zijn de kantoren van het bisdom Roermond vandaag gesloten.
Op de vierde zondag van Pasen viert de Kerk wereldwijd Roepingenzondag. Vandaag wordt speciaal gebeden voor roepingen tot het priesterschap, het diaconaat en het religieuze leven.
De reguliere tv-mis van de KRO wordt vandaag uitgezonden vanuit de Sint-Jozefkerk in Landgraaf-Waubach. Vanwege de Zondag voor de Oosterse Kerken wordt deze viering muzikaal omlijst met muziek uit de christelijke traditie in het Midden-Oosten. Aanvang 10.00 op NPO2